Schoolmaatje slaat brug tussen nieuwkomers en school

Voor een goede schooltijd is betrokkenheid van ouders nodig. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan voor ouders die de Nederlandse taal niet machtig zijn en de cultuur van het land niet kennen. Schoolmaatjes ONS zorgt voor die brug tussen ouders van nieuwkomerskinderen en school. In een jaar tijd zien de Schoolmaatjesvrijwilligers de kinderen én hun ouders opbloeien.

Ruim zes jaar geleden startte Harriët Marseille met Schoolmaatjes ONS. De gemeente Leidschendam-Voorburg moedigde haar aan, vertelt ze. Ze was als vrijwilliger betrokken bij een platform voor statushouders. Van daaruit kwam de vraag van de gemeente of zij niet iets kon betekenen voor ouderbetrokkenheid. Marseille, zo wist de gemeente, had daar immers net een boek over geschreven. ‘Kinderen van nieuwkomers, zo bleek, komen tekort omdat de scholen moeite hebben om met de ouders in contact te komen. En daar wilde de gemeente wat aan doen.’

Gescheiden werelden

Marseille ging in gesprek met de scholen en ontdekte al snel dat de problematiek zo complex is dat het niet op het bordje van de school gelegd kon worden. ‘Het is niet alleen de taalbarrière die parten speelt, maar er is ook een cultuurbarrière en vaak ook nog trauma. In de praktijk komt het erop neer dat in veel van deze gezinnen ouders niet reageren op berichten van school, en dat ze ook nauwelijks praten of spelen met hun kinderen. Vooral als de ouders zelf weinig schoolopleiding hebben gehad. Voor kinderen ontstaan zo twee gescheiden werelden. Dat is niet goed voor het kind en ook niet goed voor de ontwikkeling, want taal leer je thuis.’

Mariam:
“Mijn moeder kan me niet helpen met huiswerk. Maar omdat ze door de hulp van het Schoolmaatje veel beter begrijpt wat we op school doen, en me er thuis ook naar vraagt, kan ik nu veel beter leren. Ik vind het fijn dat ze trots op me is.”

Kansen vergroten

Door de ouders een jaar lang een schoolmaatje te geven, worden zij wegwijs gemaakt in het Nederlandse systeem. En worden de kansen van hun kinderen aanzienlijk vergroot.

‘Dankzij de donatie van de Coöperatiekring krijgen de komende twee jaar weer twintig gezinnen hulp van een schoolmaatje’, vertelt Marseille. Dat zijn een hoop kinderen, vervolgt ze, want er zitten grote gezinnen tussen.‘Het schoolmaatje komt een jaar lang bij gezinnen thuis en maakt ze wegwijs in het Nederlandse onderwijs. We leggen de ouders en hun kinderen uit hoe scholen communiceren en hoe ze daarop moeten reageren. We gaan met ze mee naar oudergesprekken. Laten zien hoe je aan de schoolspullenpas komt, waar de kledingbank is, hoe je formulieren invult. We koppelen ze soms aan taalmaatjes bij de bibliotheek, en andere instanties. In een jaar tijd kunnen we zo heel veel bereiken.’

Leuk meedoen

Ook leggen schoolmaatjes de gezinnen de Nederlandse schooltradities uit, zoals sinterklaas, 1 april, het kerstdiner, de Koningspelen en sportdag. ‘Dat zorgt voor vertrouwdheid en dat geeft rust. Zo weten ze dat ze leuk mee kunnen doen.’ Daarnaast leren ouders hoe ze meer betrokken kunnen zijn bij het onderwijs, en dat dit belangrijk is voor de ontwikkeling van hun kind. ‘Ze komen vaak uit gebieden waar het onderwijs heel anders is ingericht, als ze er al gebruik van hebben kunnen maken. Dat je kinderen ook thuis kunt stimuleren, komt niet bij hen op. Maar voor het kind is het wel belangrijk om mee te kunnen komen.’

Erik Freeke (leerkracht schakelklas Driemaster Voorburg):
“Het Schoolmaatjesproject heeft veel goeds gebracht. Het contact met de ouders is er zoveel beter door geworden, daar werd ik heel vrolijk van. De vraag vanuit thuis is nu veel duidelijker. Ik sta graag naast de ouders en niet boven hen. Ik zie nu dat zij hun rol ook gemakkelijker kunnen nemen.”

Schoolmaatjes ONS

Kinderen bloeien op

‘Als er dankzij het schoolmaatje ineens ook thuis over school wordt gesproken, zien we het kind duidelijk opbloeien. Want als een kind mag vertellen wat hij of zij geleerd heeft, merkt het dat zijn ouders trots op hem zijn. Dat is zo mooi om te zien. Ze komen dan echt tot bloei en worden zo ongelooflijk leergierig. Dat horen wij ook vaak terug van hun leerkrachten.’

Streamer:
‘Mede dankzij een donatie van de Coöperatiekring krijgen de komende twee jaar weer twintig gezinnen hulp.’

Tussen de schoolmaatjes en de gezinnen ontstaat een vertrouwensband die na het jaar vaak ook nog standhoudt. ‘Je bent echt de brug tussen de twee werelden van dat kind. Soms ben je de enige Nederlander die bij hen thuiskomt. Dat geeft je een bijzondere positie. Ik kom zelf als vrijwilliger in een gezin met vijf kinderen. Als ik daarbinnen ben, staan de drie meisjes die op de basisschool zitten om mij heen te dringen met hun schoolwerk. Dan willen ze van alles laten zien. Dat enthousiasme. Die leergierigheid. Dat is prachtig om mee te maken.’

Streamer:
‘Als een kind mag vertellen wat hij of zij geleerd heeft, merkt het dat zijn ouders trots op hem zijn en wordt het heel leergierig. Dat is zo mooi om te zien.’